Wat voor arbeidscontract heb je?
Van 0-urencontract tot min/max-contract en van jaarcontract tot vast contract: arbeidscontracten zijn er in vele soorten en maten. Wat houden al die contracten in en wat zijn de spelregels? We zetten ze voor je op een rijtje.
Tijdelijk contract
Bij een baan met regelmatige werktijden en werkuren begin je vaak met een tijdelijk contract. Een tijdelijk contract heeft een duidelijke tijdsduur. Zoals een halfjaar- of jaarcontract. Begin je op 1 januari bij je nieuwe baan en heb je een jaarcontract gekregen? Dan is je contract geldig tot en met 31 december.
Tijdelijk contract op projectbasis
De tijdsduur van een tijdelijk contract kan ook wat minder concreet zijn, bijvoorbeeld als je wordt aangenomen om aan een specifiek project te werken. Dan kan je werkgever ervoor kiezen het contract te laten lopen tot het einde van het project.
Proeftijd bij een tijdelijk contract
Heb je een tijdelijk contract van langer dan 6 maanden? Dan kun je een proeftijd afspreken. Bij een contract van 6 maanden is de proeftijd maximaal 1 maand, tenzij er in het cao iets anders staat. Bij een contract voor onbepaalde tijd of langer dan 2 jaar is de proeftijd maximaal 2 maanden.
In zo’n proeftijd kunnen jij en je werkgever allebei kijken of jij echt de juiste persoon bent voor de baan. En bevalt het niet? Dan kunnen jullie er allebei zonder opzegtermijn voor kiezen om niet met elkaar verder te gaan. Let op: na je proeftijd kun je niet zomaar tussentijds stoppen, daar zijn vaste regels voor.
Regels bij een tijdelijk contract
- Een tijdelijk contract loopt vanzelf af. Wel heeft je werkgever een aanzegplicht, wat betekent dat hij je op tijd schriftelijk moet laten weten dat je contract niet verlengd wordt.
- Houdt je werkgever zicht niet aan de aanzegplicht? Dan heb je recht op een vergoeding.
- Je kunt een tijdelijk contract na de proeftijd niet zomaar tussentijds stoppen, hier zijn vaste regels voor.
- Heb je een contract van 6 maanden of meer? Dan moet je werkgever je minstens een maand van tevoren laten weten of hij je contract gaat verlengen. Als je een contract hebt van minder dan 6 maanden, hoeft je baas dit pas op de laatste dag te laten weten.
- Heb je 3x een tijdelijk contract gekregen van je werkgever? Of werk je al 3 jaar op basis van een tijdelijk contract? En ben je niet tussendoor niet langer dan 6 maanden uit dienst geweest? Dan mag je werkgever niet opnieuw een tijdelijk contract aanbieden, maar is je nieuwe contract automatisch een vast contract.
- Ben je nog geen 18? Dan werkt het anders en hoeft een werkgever je geen vast contract te geven.
- Het kan zijn dat er in je cao andere afspraken staan over wanneer je recht hebt op een vast contract. De regels hierboven gelden dan niet. Lees daarom altijd goed je cao door.
- Één tijdelijk contract voor langere tijd mag wél. Bijvoorbeeld voor 5 of 10 jaar. Dit contract wordt dan niet na 3 jaar automatisch omgezet naar een vast contract.
- Met een tijdelijk contract heb je recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als collega’s met een vast contract.
Vast contract
Een vast contract wordt ook wel een ‘contract voor onbepaalde tijd’ genoemd en heeft, zoals de naam al doet vermoeden, geen einddatum. Het contract loopt pas af als je ontslag neemt. Of als je werkgever het contract beëindigt. Hier gelden wel strenge regels voor.
De meeste werkgevers geven je eerst 1 of meerdere tijdelijke contracten en als alles goed gaat, krijg je een vast contract.
Regels bij een vast contract
- Wil je je contract opzeggen? Dan heb je een opzegtermijn en kun je niet van de een op de andere dag stoppen.
- Wil je werkgever je dienstverband stoppen? Dan heeft hij ook een wettelijke opzegtermijn. Als je nog geen 5 jaar in dienst bent, is de opzegtermijn 1 maand. Ben je tussen de 5 en 10 jaar in dienst? Dan is de opzegtermijn 2 maanden. Tussen de 10 en 15 jaar in dienst: 3 maanden. En ben je langer dan 15 jaar in dienst, dan is de opzegtermijn 4 maanden. Check wel altijd je cao en/of je arbeidsovereenkomst, het kan zijn dat er bij jouw werk iets anders is afgesproken.
- Ook als je werkgever zich aan de opzegtermijn houdt, mag hij meestal niet zomaar je arbeidsovereenkomst opzeggen. Hier gelden strenge regels voor. Zo moet hij meestal toestemming hebben van het UWV of de kantonrechter.
Oproepcontract
Met een oproepcontract werk je niet op vaste tijden of een vast aantal uur per week. In plaats daarvan werk je als je wordt opgeroepen. Er bestaan verschillende soorten oproepcontracten: een min/max-contract, een oproepcontract met voorovereenkomst en een 0-urencontract.
Aanbodplicht bij oproepcontract
Er geldt nu een aanbodplicht van 1 jaar bij oproepcontracten. Dat houdt in dat een werkgever binnen een maand na het 1e jaar een aanbod moet doen voor een vast aantal uren. Je hebt dan minimaal recht op de uren per maand die je de afgelopen 12 maanden gemiddeld per maand werkte. Een voorbeeld: Werkte je het afgelopen jaar gemiddeld 60 uur per maand? Dan heb je na dat jaar recht op 60 uur per maand werk.
Wil je dit niet? Dan mag je het aanbod weigeren. Je kunt dan wel oproepkracht blijven, zonder de garantie van een vast aantal uren werk. Je werkgever moet dan toch wel elke 12 maanden opnieuw een aanbod doen.
Min/max-contract
In een min/max-contract staat hoeveel uur jij minimaal en maximaal gaat werken. Zo weet je altijd zeker dat je in ieder geval een bepaald aantal uur per week, maand of jaar kunt werken.
Regels bij een min/max-contract
- Je minimum aantal uren (garantie-uren) zijn een zekerheid, je krijgt deze sowieso uitbetaald.
- Word je opgeroepen? Dan moet je gaan werken, behalve als je een heel goede reden hebt. Of als je al je garantie-uren van die maand al gewerkt hebt. Of als de oproep te kort van tevoren is of je niet op een correcte manier bent opgeroepen.
- Ben je ziek op een moment dat je bent ingeroosterd? Dan moet je doorbetaald worden.
- Als je ziek bent, krijg je minstens 70% van je garantie-uren doorbetaald. Kom je daarmee lager uit dan het minimumloon, dan krijg je het minimumloon.
- Voor een min/max-contract gelden dezelfde ontslagregels als voor ‘gewone’ tijdelijke en vaste contracten.
- Je hebt recht op minimaal 3 uur loon per oproep, als er in je contract geen vaste werktijden zijn afgesproken. En je minder dan 15 uur per week hebt gewerkt, of een nul-urencontract hebt.
Oproepcontract met voorovereenkomst
Heb je een oproepcontract met voorovereenkomst? Dan bepaal je zelf of je gaat werken als je wordt opgeroepen. Als je gaat werken, sluit je een tijdelijke overeenkomst af voor de periode dat je gaat werken. Dit is de voorovereenkomst. Oproepcontracten met voorovereenkomsten worden bijvoorbeeld gebruikt bij seizoenswerk of voor specifieke projecten. Als je vaker dan 3x bent opgeroepen (en dus meer dan 3 contracten hebt gehad) ontstaat er een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Regels bij een oproepcontract met voorovereenkomst
- Elke periode dat je werkt, krijg je een nieuw, tijdelijk contract.
- Na 3 van deze contracten heb je recht op een vast contract, behalve als je 6 maanden achter elkaar niet hebt gewerkt.
- Je krijgt salaris over de uren die je hebt gewerkt.
0-urencontract
Met een 0-urencontract heb je een arbeidscontract, maar je werkt alleen je als je wordt opgeroepen. Word je opgeroepen? Dan moet je gaan werken, weigeren mag alleen als je daarvoor een heel goede reden hebt.
Goed om te weten: Er ligt momenteel een wetsvoorstel 'Wet verbetering zekerheid flexibele arbeidskrachten'. Het is nog onduidelijk of en wanneer de Wet verbetering zekerheid flexibele arbeidskrachten zal ingaan. De internetconsultatie, waarbij burgers en bedrijven mogen reageren op het voorstel, is afgerond en het wetsvoorstel ligt nu bij de Raad van State voor advies. Daarna moet het nog naar de Tweede en Eerste kamer.
BRON: Wet Meer zekerheid flexwerkers naar Raad van State | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.
Regels bij een 0-urencontract
- Je krijgt in principe alleen de uren die je werkt betaald. Maar let op: als je minimaal 3 maanden (in sommige branches 6 maanden, dat is in de cao bepaald) bij een werkgever via een 0-uren contract werkt, dan is het mogelijk dat je recht hebt op doorbetaling van de uren die je de laatste 3 (of 6) maanden gemiddeld gewerkt hebt. Dus ook als je niet wordt opgeroepen wordt of ziek bent.
- Als je wordt opgeroepen, heb je recht op tenminste 3 uur loon. Ook als je minder uur werkt. Tenzij je vaste afspraken hebt over je werktijden, bijvoorbeeld maandag van 10-12 uur.
- Je krijgt een vast of tijdelijk contract.
- Heb je 3x een tijdelijk contract gekregen van je werkgever? Of werk je al 3 jaar op basis van een tijdelijk contract? En ben je niet tussendoor 6 maanden uit dienst geweest? Dan mag je werkgever niet opnieuw een tijdelijk contract aanbieden, maar is je nieuwe contract automatisch een vast contract.
- Ben je nog geen 18? Dan werkt het anders en hoeft een werkgever je geen vast contract te geven.
- Het kan zijn dat er in je cao andere afspraken staan over wanneer je recht hebt op een vast contract. De regels hierboven gelden dan niet. Lees daarom altijd goed je cao door.
Een spaarrekening die bij je past
Slim: zet een deel van je salaris meteen apart op een spaarrekening
Je eerste 'echte' baan
Goed voorbereid de arbeidsmarkt op met handige info en praktische tips.
Pagina laatst aangepast: 30-5-2024