Financiële opvoeding? 4 tips voor ouders
Hoi! Ik ben Monnie
Met mijn tips en adviezen maak je je kind financieel slim.
Monnie is de ster van ons educatief programma 'Monnie Wijs, speciaal ontwikkeld voor ouders en kinderen van 6 tot 12 jaar.
4 tips en opdrachten van Monnie
Vier handige en leerzame tips voor ouders. En leuke opdrachten om de tips meteen in praktijk te brengen.
1. Praat met je kind over geld
Praten over geld is de eerste stap in de financiële opvoeding. Dat hoeft helemaal niet zwaar of ingewikkeld te zijn en je kunt er al heel vroeg mee beginnen.
Met heel kleine kinderen kun je bijvoorbeeld winkeltje spelen. Vraag hoe duur de appeltaart is, en je zult merken dat je soms 1 muntje en soms 100 moet betalen. Door je reactie aan te passen kun je hierin spelenderwijs wat sturen. “100? Dat is een dure taart, die is vast heel bijzonder!”
Zijn je kinderen iets ouder, leg ze dan in de supermarkt uit dat je moet betalen. Omdat de boodschappen geld kosten. En dat er geld op je rekening moet staan om te kunnen betalen. En dat je dat geld verdient door te werken.
Opdrachtje
Vraag je kind eens om in de supermarkt te kijken hoe duur een pak melk is. Leuk en leerzaam. Want je kind wordt zich bewust van hoeveel pakken er wel niet zijn en ook van de verschillen in prijs. Biologisch, huismerk, A-merk, soja, halfvol/vol: genoeg om een goed gesprek over te hebben. En uit te leggen waar de prijsverschillen vandaan komen.
2. Maak van zakgeld leergeld
Vanaf een jaar of 6 kun je zakgeld geven. Leg dan vooral ook goed uit wat je met zakgeld kunt doen. Meteen kleine dingen kopen, of even wachten en sparen voor iets groters.
Leg je kind uit dat beide keuzes goed zijn en dat je je geld maar 1 keer kunt uitgeven. Kinderen zijn geneigd te denken dat sparen goed is en uitgeven fout.
Zie ook: Zakgeld: Hoeveel geef je?
Monnie-weetje:
Kinderen willen hun zakgeld vaak uitgeven aan snoep en dingen die jij niet de moeite waard vindt. Prullaria waarvan je van mijlenver ziet dat ze meteen kapot zullen gaan. De opdracht is: Laat ze. Je kind leert juist van miskopen, ze horen erbij. De volgende keer denkt je kind misschien langer na over wat hij of zij met het gespaarde geld doet.
Opdrachtje
Leer je kind hoe hij of zij het geld kan tellen. 5 muntjes van 20 cent, 2 muntjes van 50 cent: laat je kind zelf op zo veel mogelijk manieren 1 euro maken met verschillende munten.
3. Geef het goede voorbeeld
Jong geleerd is oud gedaan. Kinderen doen volwassenen na – bewust en onbewust. Dus als jij het goede voorbeeld geeft, is de kans groot dat je kind dat gedrag overneemt. Je kunt hiermee geldproblemen voorkomen.
Ga dus zelf bewuster om met hoe je geld uitgeeft, en leg aan je kind uit hoe dat in jullie huishouden gaat. Vertel dat je bijvoorbeeld boodschappen voor de hele week doet omdat je dan waarschijnlijk minder impulsaankopen doet. Of dat jullie niet elke dag vlees eten, omdat dat duur is. Vertel over uitverkoop en kortingsacties. Spaar bijvoorbeeld ook samen met je kind de zegels in de supermarkt. En leg uit dat je wel geld kunt lenen, maar dat je dan heel veel geld moet betalen om die lening af te lossen.
Wees je bewust van hoe jij zelf een budget maakt, en wanneer je wat wel of juist niet koopt. En laat zien hoe je ergens voor spaart – en leg dit aan je kind uit. Dat hoeft helemaal niet altijd om besparen te gaan. Vertel het ook als je jezelf een keer op iets trakteert.
Opdrachtje
Vraag aan de ontbijttafel aan je kind voor hoeveel geld er aan producten en etenswaren op tafel staat. Hoe duur is het brood, denkt je kind? Is hagelslag duurder of goedkoper dan kaas? Is het ene pak van het huismerk goedkoper of duurder dan dat pak met die leuke plaatjes erop? Laat je kind een inschatting maken. Voor oudere kinderen: Maak een beperkt budget voor boodschappen en laat ze uitzoeken wat ze daar voor zouden kunnen kopen. En welke keuzes ze zouden maken als zij vader of moeder zouden zijn.
4. Maak geld tastbaar
We betalen steeds minder met contant geld. Pinnen is hartstikke handig, maar voor een kind is het zo moeilijker om de waarde van geld te leren kennen. Betalen lijkt soms moeiteloos te gaan en niks te kosten.
Vroeger zagen kinderen hun ouders geld uit hun portemonnee halen om te betalen, de juiste hoeveelheid uittellen en wisselgeld terugkrijgen.
Zorg er daarom voor dat je kind thuis leert omgaan met contant geld. Bijvoorbeeld door zakgeld in het begin contant te geven. Met contant geld kun je ook goed geldrekenen. Vanaf een jaar of 8 kun je dan een deel ook digitaal geven. In de app van SNS kun je heel goed laten zien wat er met het geld gebeurt. Zo maak je je kind meteen ook digiwijs.
Opdrachtje
Zorg dat je van alle soorten munten er een paar in huis hebt. En zorg voor briefjes van € 10, € 20 en € 50. Vraag je kind, afhankelijk van de leeftijd en wat hij/zij al kan, om bijvoorbeeld op 3 manieren € 5 neer te leggen. Of om 2 stapeltjes te maken die hetzelfde waard zijn. Of om € 64,95 neer te leggen met zo min mogelijk muntjes/briefjes.
SNS Jongerenpakket openen
Een eigen betaal- en spaarrekening voor je kind is een leuke en leerzame manier om met geld om te gaan.
Kinderen en geld
Jong geleerd is oud gedaan. Wat kun je als ouder doen en waar moet je aan denken?