Een scheiding regelen: waar beginnen als je uit elkaar gaat?

Scheiden of uit elkaar gaan is vaak een emotionele gebeurtenis en dan moet je ook nog eens veel dingen regelen. Met dit stappenplan scheiden houd je overzicht over wat je allemaal moet regelen en waar je moet beginnen. Komen jullie er samen niet goed uit? Dan kan een mediator helpen.

Je scheiding regelen in 11 stappen

1. Begin met jullie huis: wat te doen?

Scheiden met een huurhuis

Hebben jullie je huis gehuurd en wil 1 van jullie er blijven wonen? Bekijk dan eerst of diegene de lasten kan betalen en of de verhuurder toestemming geeft (bij samenhuur). Goed om je daarbij te realiseren dat jullie financiële situatie na de scheiding waarschijnlijk verandert. Misschien gaat 1 van jullie minder of juist meer werken of moet 1 van jullie alimentatie en/of kinderalimentatie betalen.

Zijn er te weinig inkomsten om de huur te kunnen betalen? Dan gaan jullie waarschijnlijk allebei op zoek naar een ander huis. Houd er rekening mee dat een verhuizing ook geld kost.

Worden jullie het niet eens over wie er in het huis mag blijven wonen? Dan bepaalt de rechter die jullie scheiding behandelt wie er blijft wonen.

Scheiden met een koophuis

Hebben jullie een koophuis? Dan zijn er verschillende mogelijkheden. Als 1 van jullie er wil blijven wonen en dat kan financieel ook, dan moet die de ander waarschijnlijk uitkopen. Daarover lees je meer in De hypotheek overnemen bij echtscheiding.

Als jullie er niet willen of niet kunnen blijven wonen, dan moet het huis verkocht worden. Als je de woning met winst verkoopt en jullie je hypotheek helemaal kunnen aflossen, is er meestal niets aan de hand. Lukt jullie dat niet, dan blijft er misschien een restschuld over die afgelost moet worden.

Lees er meer over in Scheiden en schulden.

2. Alimentatie

Er zijn 2 soorten alimentatie: partneralimentatie en kinderalimentatie.

Partneralimentatie komt bij een scheiding ongeveer 1 op de 6 keer voor, maar dat wordt minder. Dat komt omdat steeds vaker beide partners werken en vaker in hun eigen levensbehoefte kunnen voorzien.
Lees meer over Partneralimentatie na je scheiding

Kinderalimentatie komt vaker voor: bij 6 op de 10 scheidingen met minderjarige kinderen betaalt 1 van de ouders alimentatie voor de kinderen.
Lees meer over Kinderalimentatie

3. Kinderen: ouderschapsplan en omgangsregeling

Scheiden met kinderen is een ingrijpende beslissing. Emotioneel gezien, maar ook praktisch en financieel.

Ouderschapsplan verplicht

Hebben jullie minderjarige kinderen? Dan zijn jullie verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Daarin moeten bijvoorbeeld afspraken staan over:

Een ouderschapsplan zorgt voor duidelijkheid en rust. Dat is voor iedereen prettig, ook voor kinderen. Hoe je er verder voor zorgt dat kinderen zo min mogelijk last hebben van de scheiding, verschilt per situatie. En natuurlijk ook per kind: het ene kind reageert anders op een scheiding dan het andere.

Daarbij maakt het ook uit hoe oud de kinderen zijn, of ze moeten verhuizen en of jullie als ouders goed contact kunnen houden. En of er bijvoorbeeld een goede omgangsregeling is af te spreken of dat jullie kiezen voor co-ouderschap.

Lees meer bij Scheiden met minderjarige kinderen, wat nu?

4. De kosten zo laag mogelijk houden

Wil je de kosten van de scheiding zo laag mogelijk houden? De kosten voor een advocaat zijn meestal de grootste kostenpost. Dus hoe beter jullie afspraken kunnen maken, hoe lager de kosten van je scheiding. Jullie kunnen ook een mediator inschakelen. Een mediator is doorgaans goedkoper dan een advocaat.

Lees meer over een mediator bij scheiding

Als je erover denkt om te gaan scheiden, dan wil je graag weten wat er financieel op je afkomt. Op de website van Vereniging Eigen Huis of op uitelkaar.nl kun je laten uitrekenen wat de scheiding voor gevolgen voor jou kan hebben.

Tips om te besparen

Kun je nog samen goede en eerlijke afspraken maken? Dan kun je de kosten drukken. Bijvoorbeeld door online scheiden. En door zelf samen al een goede conceptversie te maken van jullie echtscheidingsconvenant.

Lees meer over Wat kost een scheiding? En hoe kun je besparen?

5. Wat ga je doen met je pensioen?

Een scheiding heeft vaak ook invloed op je pensioen. Want als je tijdens jullie huwelijk bij je werkgever pensioen hebt opgebouwd, dan is waarschijnlijk de helft van dat bedrag voor je ex-partner als jij met pensioen gaat. Tenzij je het anders hebt vastgelegd in jullie huwelijkse voorwaarden.

Goed om te weten: Tijdens de scheiding kun je dit ook nog anders regelen in je echtscheidingsconvenant. Belangrijk dus om ook hier naar te kijken.

Lees meer over je pensioen in Scheiden en pensioen, wat te doen?

6. Jullie gezamenlijke rekening

Hadden jullie een gezamenlijke rekening, dan wil je die nu waarschijnlijk opheffen. Of misschien wil je de rekening juist blijven gebruiken, alleen zonder je ex-partner als mederekeninghouder? Lees hoe je dat, samen met je ex-partner, regelt.

Wat te doen met de gezamenlijke rekening bij een scheiding?

7. De boedel verdelen

Nu jullie uit elkaar gaan, moeten jullie de boedel verdelen. Onder de boedel wordt verstaan: alles wat van jullie gezamenlijk is, dus zowel kosten als baten. Maak een lijst van al deze spullen.
Spullen die heel duidelijk van de 1 zijn, bijvoorbeeld een sieraad of in sommige gevallen een erfenis, hoeven niet op deze lijst.

Wie krijgt wat?

Bekijk samen wie wat graag zou willen hebben. Bepaal dan de waarde van die spullen. Kunnen jullie de spullen niet ongeveer gelijk verdelen? Dan betaalt degene die de duurdere spullen krijgt, bijvoorbeeld de helft van het verschil aan de ander.

Deze afspraken zet je in jullie echtscheidingsconvenant.

Tip voor oudere spullen

Spullen verliezen na verloop van tijd hun waarde. Dus wat is die flatscreentv nu nog waard? Zoek op Marktplaats een soortgelijk product. Dan weet je beter wat de waarde nu is.

8. Bekijk wie je het best kan helpen

Onder sommige deskundigen kom je niet uit. Je hebt bijvoorbeeld altijd een advocaat nodig, die vraagt de scheiding aan bij de rechtbank. Daarnaast heb je kennis nodig die je waarschijnlijk zelf niet hebt. Bij advies van deskundigen, zoals mediators, advocaten, notarissen, makelaars, hypotheekadviseurs horen natuurlijk wel kosten.

Bekijk goed wie je echt nodig hebt en wie jou het beste kan helpen. Een professionele partij kan er misschien ook voor zorgen dat jullie van je echtscheiding geen vechtscheiding maken.

In deze video geven 2 mensen die zelf (net) gescheiden zijn advies over wie je volgens hen het beste om hulp kunt vragen.

9. Scheiden en de Belastingdienst

Door je scheiding verandert je fiscale situatie vaak ook. Zo ben je na een scheiding meestal geen fiscale partners meer. Misschien moet je daarom een voorlopige teruggave wijzigen of juist aanvragen. En goed om te weten: Partneralimentatie is onder voorwaarden aftrekbaar bij de aangifte van je inkomstenbelasting. Ontvang je partneralimentatie? Dan wordt deze waarschijnlijk juist belast.

Lees meer over Scheiden en de Belastingdienst

10. Check je levensverzekering

Een levensverzekering heeft een zogeheten afkoopwaarde. Net als lijfrentes trouwens, en kapitaalverzekeringen. Als je gaat scheiden, kun je jouw deel afkopen of je verzekering laten doorlopen.

Je keuze heeft waarschijnlijk gevolgen voor de inkomstenbelasting. Vraag een adviseur om advies.

Welk keuze voor jou handig is, vind je misschien in Scheiden en schulden, wat nu?

11. Check je andere verzekeringen

Loop je verzekeringen na en kijk of de dekking nog klopt nu je gescheiden bent.

Belangrijk om te weten: Verzekeringen kunnen vaak maar op 1 naam worden afgesloten. Was je ex-partner destijds de verzekeringnemer? Dan ben je na de scheiding zelf niet meer verzekerd.

Meer over scheiden

De financiële onderwerpen die vaak ter sprake komen bij scheiden op een rij.

Scheiden, en dan?

Pagina laatst gecheckt: 20 juni 2024