6 Tips om een hoge studieschuld te voorkomen

Studeren betekent onder andere nieuwe vrienden maken, op kamers gaan en feesten. Om het studentenleven te betalen, kun je geld lenen. Dan bouw je een studieschuld op die je moet aflossen. Hoe kun je hier het beste mee omgaan? We bespreken ’t hier én geven 6 tips.

Verschil studiefinanciering en studieschuld

Studiefinanciering is geld dat je ontvangt van de overheid als je fulltime student bent. De basisbeurs (en eventuele aanvullende beurs) hoef je meestal niet terug te betalen als je binnen 10 jaar je diploma behaalt. Maar veel studenten hebben daarnaast ook een studielening en die moet je wél terugbetalen. De schulden die je daarmee opbouwt, noem je ‘studieschuld’.

De voordelen van een studielening

Klinkt een studieschuld als een heleboel gedoe? Dat kan het ook zijn. Waarom zou je zo’n schuld aangaan? Dat is niet altijd een keuze. Studeren is duur. Niet iedereen heeft genoeg geld om die studententijd helemaal zelf te kunnen betalen. We vinden het in Nederland belangrijk dat iedereen die dat wil, de kans krijgt om te studeren. Daarom bestaat de studielening met relatief gunstige terugbetaalregels. Dit zijn een paar van die regels:

  • Een lange terugbetaalperiode.
  • Je kunt 2 jaar lang aan je carrière werken en sparen voor je moet gaan betalen.
  • Als je aan alle voorwaarden voldoet, zoals het netjes terugbetalen van je lening iedere maand, kan aan het einde van de looptijd een eventueel restbedrag kwijtgescholden worden.
  • Veel lagere rente dan bij andere leningverstrekkers. Dat betekent dat er minder ‘extra’ geld bovenop je schuld komt, dat je moet terugbetalen.

Valkuilen

Een mooie oplossing dus als je je studie nú niet kunt betalen. Toch is er ook minder goed nieuws. De studielening heeft er namelijk ook voor gezorgd dat de gemiddelde student na de studie zo’n 17.100 euro studieschuld heeft. En daar betaal je bovenop nog rente over. Het aangaan van een studieschuld is vaak noodzakelijk, maar er zijn een paar valkuilen waar je je misschien niet van bewust bent bij het aanvragen van een lening. Dit is goed om te weten:

  • Denk niet alleen in je ‘maandelijkse’ bedrag. Reken je schuld op lange termijn uit. Als je bijvoorbeeld 500 euro per maand leent, en je doet dat 5 jaar lang, dan heb je na afloop 30k geleend. Dat is een groot bedrag.

Rekenvoorbeeld

Stel, je hebt 30k geleend voor je studie en dit betaal je terug in 35 jaar. Met het oude rentepercentage van 0,46% betaal je 3.114 euro aan rente bovenop je studielening. Met het nieuwe rentepercentage van 2,59% betaal je 18.237 euro aan rente bovenop je studielening. Dat is dus een verschil van 15.123 euro.
  • Weet dat de hoogte van je rente kan stijgen. In simpele woorden betekent rente dat je een vergoeding moet betalen, boven op je studielening. De hoogte kan zowel tijdens je studie als erna wijzigen. Als de rente stijgt, dan moet je meer terugbetalen, terwijl je evenveel hebt geleend. Dit kan om behoorlijk grote bedragen gaan. Zo is de rente in januari 2024 van 0,46% naar 2,56% gegaan. Wat dat betekent? Zie een voorbeeld in het kader links.

  • Je studieschuld heeft gevolgen voor een hypotheek. Je studieschuld heeft gevolgen als je later een huis wil kopen. Hoe hoger je studieschuld, hoe lager het maximale bedrag is wat je kunt lenen om een huis te kopen. Dat merkte Pleun (25) ook. Benieuwd wat die gevolgen kunnen zijn? Check dan deze blog.

Tips om een torenhoge schuld te voorkomen

Wil je je studieschuld zo laag mogelijk houden? Dan hebben we 6 tips voor je.

  1. Kijk of je in aanmerking komt voor een aanvullende beurs. Of je hiervoor in aanmerking komt hangt onder andere af van het aantal broers en zussen dat je hebt, en de hoogte van het inkomen van je ouders. Deze beurs hoef je niet terug te betalen als je aan de voorwaarden voldoet.
  2. Vraag toeslagen aan waar je recht op hebt. Vaak heb je als student recht op toeslagen om bepaalde rekeningen te kunnen betalen. Denk aan zorgtoeslag, huurtoeslag, of een tegemoetkoming scholieren. Heb je geen idee waar je recht op hebt? Doe dan de potjescheck of de check op berekenuwrecht.nl
  3. Check of je je lening wilt bijstellen tijdens je studie. Bepaal elk kwartaal of de hoogte van je lening nog past bij je situatie. Zet een reminder voor jezelf in je agenda zodat je hieraan denkt. Misschien heb je wel een bijbaantje gekregen, extra geld van je ouders, of een salarisverhoging. Als dat het geval is, dan heb je wellicht een minder hoge lening nodig. Stel dan je lening dan naar beneden bij.
  4. Leen alleen wat je echt nodig hebt. Maak een realistisch budget voor je inkomsten en uitgaven elke maand. DUO heeft hier een handige rekenhulp voor, waarmee je zowel landelijke gemiddeldes kunt gebruiken als zelf bedragen invullen. Doe je budgetberekening minimaal jaarlijks opnieuw, en stel eventueel je lening (naar beneden) bij.
  5. Start eerder met terugbetalen. Na afloop van je studie heb je twee jaar lang de tijd voordat je moet beginnen moet terugbetalen. In die wachtperiode ontvang je geen studiefinanciering meer, maar loopt je schuld wel op door de rente. Je mág wel eerder terugbetalen. Hoe eerder je begint, hoe minder rente je betaalt. Op de slimmestudieschuldcalculator kun je zien wat het effect is van eerder starten met terugbetalen, of een hoger bedrag terugbetalen per maand.
  6. Vraag financieel advies aan een expert. Er zijn instanties die je (gratis) advies kunnen geven over je geldzaken, zoals bijvoorbeeld je bank. Of kijk eens op de website van geldfit, waar je ook anoniem om advies kunt vragen.

Over de auteur

SNS hoofdpsycholoog Florien Cramwinckel

Dr. Florien Cramwinckel is hoofdpsycholoog van SNS. Ze is gepromoveerd in sociale psychologie. Florien houdt zich bij SNS onder meer bezig met de vraag wat de rol van geld is in het leven van jongvolwassenen.

Future Money Talks

Future Money Talks

Future Money Talks is hét platform voor jongvolwassenen. We bespreken wat jou bezighoudt als het gaat over financiële zaken. En helpen jou vooruit met inzichten, inspiratie en tips.